کلامش اگرچه سخت اما آسان است! چه، از لا به لای عقد و ایقاع و شُفعه و مُتعه، از میان اقاله و ابرا و حواله و استیفا، هماره به سوسوی عدالت نظری داشته است. آری، در انبوه واژگان خشک حقوق با شکیبایی، دادگستری را فریاد میزند و چه آشنا و غریب است فحوای قصد او. چندان تفاوتی نمی کند که ((مقدمه علم حقوق)) بگوید یا ((فلسفه حقوق))، ((ارث)) بنویسد یا ((اموال و مالکیت))، زیرا او اصالتاً راهش ((گامی به سوی عدالت)) است.
بی تردید، فقدان حضرت استاد در سال 1393 هجری خورشیدی و ماه شهریور آن، آهی جاودان بر دل یک یک افراد حقیقیِ حقوقی نشاند که شاید تنها مسکن این درد، بقای اندیشه کاتوزیانی در جای جای نظام حقوقی باشد. آثار تأثیرگذار ونیز شخصیت وزین و گران استاد به گواهی بزرگان تاریخ حقوق ایران، در گذر زمان موجب شد تا ایشان به عنوان یکی از سران کم مانند علوم انسانی بر دکترین حقوقی سایه بهگستراند. تلاش برای ارایه خروجی مناسب از مباحث فقهی و حقوقی و سنت و مدرنیته در کشوری که شالوده حقوقیاش از جبرِ روزگار بر تنوعِ مبانی استوار گردیده، در مکتب استاد نمود پیدا میکند. دکتر کاتوزیان که نخستین ثمره دوره دکتری حقوق در ایران بود در تدوین پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز شرکت داشت و به هر ترتیب دانستنیها و مفاهیم بسیاری را به دانشگاه و جامعه منتقل کرد.
سید محمد خاتمی که درگذشت این دانشمند فرزانه را برای اصحاب فضل و فضیلت و جامعه دانشگاهی و علمی کشور خسارت بار توصیف کرد در بهمن ماه 1383 به عنوان رییس جمهوری وقت، نشان درجه یک فرهنگ و هنر و دانش را به حضرت استاد اعطا کرد.
به هر حال استاد کاتوزیان رفت و جامعه حقوقی در سال 94، روزگار بدون او را تجربه خواهد کرد اما فکر ایشان و دیگر بزرگانِ این بوم و برِ کهن، به یقین بر جریده زندگی ایرانیان ثبت گردیده است. به علاوه باید پذیرفت مدتهاست کاتوزیانهای بسیاری از صحنه اخراج شدهاند که وجودشان هر لحظه میتواند برکتی برای کشور باشد. امید است با درک صحیح امور، شایستگی حضور مِهان و توفیق قدردانی از ایشان را داشته باشیم تا با همدلی در مسیر اعتلای ایران عزیز گام برداریم.